Rapport – Hulp of handel? Evaluatie programma Ontwikkelingsrelevante Exporttransacties

Het Programma Ontwikkelingsrelevante Exporttransacties is wellicht een van de meest omstreden programma's binnen de begroting van Ontwikkelingssamenwerking vanwege zijn dualistische karakter, namelijk enerzijds gericht zijn op het stimuleren van ontwikkelingsprocessen in het ontvangende land en anderzijds het bevorderen van Nederlandse export. In deze studie heeft de nadruk gelegen op het toetsen van de ontwikkelingsrelevantie van het programma. Vanaf de aanvang van het programma, eind jaren zeventig, is door de Kamer gesteld dat bij de beoordeling van aanvragen de ontwikkelingsdoelstellingen centraal dienden te staan.

Het rapport bestaat uit vijf delen. In deel I wordt achtergrondinformatie gegeven over het ontstaan en de ontwikkeling van het programma, de relatie met andere bilaterale hulpinstrumenten en de exportfinancierings-faciliteit van Economische Zaken en de afspraken welke in internationaal verband zijn overeengekomen met betrekking tot dit soort hulpkredieten. Dit deel wordt afgesloten met een beschrijving van de onderzoeksopzet.

In deel II wordt ingegaan op de resultaten die uit het dossieronderzoek zijn verkregen met betrekking tot de behandeling van de aanvragen en het financiële beheer. Ook wordt in dit deel een kwantitatief overzicht gegeven van het programma.

In deel III worden de belangrijkste resultaten van het veldonderzoek behandeld. De veldbevindingen worden gepresenteerd langs de volgende lijn: doeltreffendheid, doelmatigheid, betekenis voor het ontvangende land en aansluiting bij het Nederlandse ontwikkelingssamenwerkingsbeleid.

In deel IV wordt aan de hand van een aantal beleidsissues de geschiktheid van de huidige beleidsformule getoetst.

In de bijlagen (deel V) zijn onder meer korte verslagen opgenomen van alle geëvalueerde projecten in Indonesië, Egypte, Honduras en Costa Rica, alsmede een beschrijving van soortgelijke hulpinstrumenten van andere donoren.